Τα λικεράκια της γιαγιάς...

Η παράδοση, κατά την άποψη της περιβαλλοντικής ομάδας, έχει και άρωμα και γεύση. Η ρήση αυτή επεκτείνεται εκτός από το φαγητό και σε πόσιμα σκευάσματα όπως τα λικέρ, τα οποία παρασκευάζονται στο σπίτι με υλικά από τον κήπο πολλές φορές και χρησιμοποιούνται σε διάφορες περιπτώσεις.
Για να μιλήσουμε με παραδείγματα θα αναφερθούμε στα σπιτικά λικέρ που φτιάχνονται στην περιοχή της Βαμβακούς. Σαν βάση χρησιμοποιείται το κονιάκ, το οποίο αναμειγνύεται με άλλα αρωματικά υλικά, τα οποία παραμένουν σε μια ζεστή γωνιά για λίγο διάστημα και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται για κέρασμα ή για χωνευτικό ποτό μετά το γιορτινό φαγητό ή και για φάρμακο..... στον πονόκοιλο.
Μια ευγενική γιαγιά, η κυρία Μπάρα Αναστασία είχε την καλοσύνη να μοιραστεί μαζί μας την τέχνη του λικέρ και μας έστειλε με την εγγονή της Αλτάνη Σωτηρία, μαθήτριας της Α' γυμνασίου, τις συνταγές της για τα παρακάτω λικέρ:

Λικέρ ρόδι, λικέρ πορτοκάλι, λικέρ μέντα

Υλικά: ζάχαρη, κονιάκ, ρόδι (ή πορτοκάλι ή μέντα), ξύλο κανέλας (οι αναλογίες ποικίλουν όπως και τα γούστα του καθενός)
Εκτέλεση: αφού βάλουμε τα υλικά σε γυάλινο μπουκάλι, τα αφήνουμε για ένα μήνα στον ήλιο ή σε πολύ ζεστό χώρο πχ. κοντά σε μέσο θέρμανσης.
Η κυρία Αναστασία είχε την ευγένεια να μας στείλει να δοκιμάσουμε λίγο από το «μαγικό της φίλτρο» και την ευχαριστούμε πολύ!!!!!!!! Ευχαριστούμε θερμά και την κυρία Δήμητρα Κουτσοκέρα, γιαγιά της μαθήτριας της Α' Γυμνασίου Δήμητρας Νανή καθώς και την μαμά της κυρία Νανή για το γλυκύτατο και αρωματικό λικέρ ρόδι που μας έστειλαν σε ένα ιδιαίτερο δαντελένιο μπουκαλάκι!
Οπωσδήποτε κυκλοφορούν στο εμπόριο κι έτοιμα λικέρ ή άλλα εξωτικά ποτά, αλλά χωρίς το άρωμα και τη γεύση της παράδοσης, χωρίς το αίσθημα της πλησμονής, της ανυπομονησίας, όταν περιμένεις μέρα με τη μέρα την ωρίμανσή του και κυρίως χωρίς την αγάπη της γιαγιάς.

Το ψωμί, η ιστορία και η αξία του

Δραστηριότητα της Α΄ τάξης με την καθοδήγηση της φιλολόγου καθηγήτριας κας Μπάφα Ασημίνας

Ιστορία
Το ψωμί εμφανίζεται για πρώτη φορά στη Μεσοποταμία. Στην αρχή οι δημητριακοί καρποί καταναλώνονται ωμοί. Μετά καβουρδίζονταν κι έτσι παρασκευάζεται το πρώτο αλεύρι, όταν σπόροι αλέθονται ή κοπανιούνται ανάμεσα σε λείες πέτρες.
Στην αρχή ήταν ένας χυλός, μετά έγινε πηχτή ζύμη που ψήνονταν σε καυτές πέτρες ή απευθείας στη φωτιά. Είναι άγνωστο ποιος ανακάλυψε το προζύμι, μάλλον έγινε τυχαία. Αρχικά η παρασκευή του ψωμιού ήταν οικιακή υπόθεση, έργο της νοικοκυράς.
Η αύξηση της κατανάλωσης οδήγησε σε μαζική παραγωγή. Έτσι στη Ρώμη, από το 97 έως το 117 μ.Χ. την εποχή του αυτοκράτορα Τραϊανού παρατηρείται μαζική παραγωγή άρτου.
Ψωμί και Θρησκεία
Το ψωμί στην αρχαιότητα προσφέρονταν στους θεούς στους θεούς, κυρίως στη θεά Δήμητρα, στο ναό της στην Ελευσίνα. Είναι γνωστό με τον όρο "Θειαγόνος άρτος". Το ψωμί αποτελεί τη βασική προσφορά του πιστού, το "αντίδωρο". Επίσης είναι σημαντικό στοιχείο της κορυφαίας στιγμής του Χριστιανισμού, της μετατροπής του σε Σώμα Χριστού στη Θεία Ευχαριστία.
Το ψωμί στον κόσμο
Στην Ευρώπη: Στη Γερμανία κυκλοφορούν πολύ τα βαριά ψωμιά με πλήθος δημητριακών, συμπαγή, με ολόκληρους κόκκους, σκούρα στην εμφάνιση. Οι Γάλλοι προτιμούν πιο ντελικάτες γεύσεις, όπως οι μπαγκέτες, το κρουασάν και το μπριός. Οι Ιρλανδοί πρωτοτυπούν με βραστή πατάτα στο ψωμί για γεύση.
Στην Αμερική: Οι Ινδιάνοι τρώνε ψωμί με βάση το καλαμπόκι.
Στην Ασία: Στην Ινδία το ψωμί έχει τη μορφή μικρής πίτας που ψήνεται σε επίπεδο σκεύος.
Στην Άπω Ανατολή: φτιάχνουν τα μικρά στρογγυλά ψωμάκια στον ατμό.

Στη Μέση Ανατολή: παρασκευάζουν τις λεγόμενες "αραβικές πίτες" που έχουν πολλά λεπτά εφαπτόμενα φύλλα ζύμης.
Οι θρεπτικές ουσίες του ψωμιού
Η κυτταρίνη (υδατάνθρακας): Απαραίτητη για την καλή πέψη και την καλή λειτουργία του εντέρου.
Το άμυλο (υδατάνθρακας): Προσδίδει ενέργεια στον οργανισμό και αποτελεί τη μοναδική τροφή του εγκεφάλου.
Τη γλουτένη (πρωτεΐνη): Βοηθά στην ανάπτυξη και συντήρηση του μυϊκού συστήματος.
Η βιταμίνη Ε : Έχει αντιοξειδωτική δράση.
Οι βιταμίνες Β1 και Β2: είναι υπεύθυνες για τη καλή κατάσταση του νευρικού και πεπτικού συστήματος, το δέρμα και τα μάτια. Βοηθούν την απελευθέρωση της ενέργειας από τις τροφές.
Το μαγνήσιο μέταλλο): Έχει αντικαταθλιπτική δράση.
Οι φυτικές ίνες : Προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις, αποβάλλουν τη χοληστερίνη, συντελούν στον κορεσμό του στομάχου και την καλή πέψη. Το ψωμί δεν χρειάζεται κανένα συντηριτικό.
Τα είδη του ψωμιού
Λευκό ψωμί: Παράγεται από αλεύρι αποφλοιωμένου καρπού πολλαπλής άλεσης με αποτέλεσμα να "καίγεται" μεγάλο μέρος θρεπτικών ουσιών. Μια κατηγορία λευκού ψωμιού είναι το λεγόμενο "μαλακό" που γίνεται από 100% μαλακό αλεύρι.
Σίμεικτο ψωμί: γίνεται με ανάμειξη 70% περίπου σκληρού αλευριού και 30% μαλακού αλευριού. Ο τύπος αυτού του ψωμιού καταναλώνεται από τους περισσότερους ανθρώπους.
Ολικής άλεσης: Υπάρχει επίσης το ψωμί ολικής άλεσης, το λεγόμενο μαύρο ψωμί. Στο ψωμί αυτό γίνεται η μικρότερη δυνατή άλεση. Για την παραγωγή του χρησιμοποιείται αναποφλοίωτος καρπός κι έτσι είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Το μαύρο ψωμί μπορεί να παραχθεί σε διάφορες αναλογίες με μείξη αλευριών, όπως αλεύρι από σκληρό σιτάρι μαζί με πίτουρο, μαζί με 20% μαλακό αλεύρι για να φουσκώνει καλύτερα.
Το λευκό και το μαύρο ψωμί είναι ισοδύναμα σε θερμίδες. Μάλιστα το μαύρο μπορεί να έχει περισσότερες. Η διαφορά βρίσκεται στα θρεπτικά συστατικά. Το μαύρο, λόγω της μικρής του επεξεργασίας, είναι πιο θρεπτικό. Επίσης χορταίνουμε με μικρότερη ποσότητα.
Άλλα είδη ψωμιού είναι:
Το πολύσπορο: Γίνεται από το σύνολο των δημητριακών (όπως σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, ρύζι, κεχρί, καλαμπόκι)
Ψωμί σίκαλης: Είναι κατάλληλο για διαβητικούς, γιατί έχει μικρή ποσότητα αμύλου.
Υπάρχουν επίσης ψωμιά που γίνονται από καλαμπόκι, είναι κίτρινα, πολύ θρεπτικά και στήριξαν τους Έλληνες σε δύσκολες περιόδους, όταν έλειπε το σιτάρι, για παράδειγμα στην κατοχή 1941-44. Ακόμη υπάρχουν ψωμιά με προζύμι (αυτά υπερέχουν στη γεύση) και με μαγιά.
Πώς αναγνωρίζουμε το καλό ψωμί;
Από την όψη του: Να μην έχει έντονο χρώμα, η ψίχα του να έχει κυψέλες, που δείχνουν ότι έχει ψηθεί σωστά.
Με την αφή: Αν το πιέσουμε ακούμε ένα τραγανό «κρακ», έχει ελαστικότητα, και επανέρχεται στις αρχικές του διαστάσεις.
Με την όσφρηση: Έχει πλούσιο άρωμα.
Με τη γεύση
Το καλό ψωμί διατηρείται περισσότερες ημέρες.
Ανακατεύοντας τα δύο στοιχειώδη γήινα υλικά, αλεύρι και νερό, παράγεται η βασική τροφή του ανθρώπου. Το ψωμί είναι υγιεινή επιλογή για μια ισορροπημένη διατροφή. Καταναλώνοντας καθημερινά λογικές ποσότητες σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες τροφές, μπορούμε να έχουμε έναν οργανισμό ικανό ν' ανταπεξέλθει στις αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας.

Το δημοτικό τραγούδι

Δραστηριότητα της Γ΄ τάξης με την καθοδήγηση της φιλολόγου κας Μπάφα Ασημίνας
Το δημοτικό τραγούδι αποτελεί μια σημαντική έκφραση της λαϊκής δημιουργίας. Συντρόφευε τους ανθρώπους σε όλες τις ανθρώπινες εκδηλώσεις όπως :

• γάμοι
• βαπτίσεις
• γιορτές
• γεννήσεις
• στεναχώριες
• δουλειά
• ξεκούραση

Στα δημοτικά τραγούδια δεν είναι ποτέ γνωστός ο δημιουργός. εκείνη την εποχή δεν ήταν διαδεδομένος ο γραπτός λόγος. Έτσι κάποιος, ο οποιοσδήποτε, άρχιζε να βάζει λόγια που τον εκφράζουν σε ένα σκοπό κι αυτό μαθαίνονταν από στόμα σε στόμα, προφορικά.
Τα κοινά χαρακτηριστικά των δημοτικών τραγουδιών είναι :

• το στοιχείο της υπερβολής
• παραμυθιακά, φανταστικά μοτίβα
• αριθμοί σύμβολα (π.χ. 40, 3)
• επαναλήψεις
• διάλογοι
• η φύση συμετέχει στη χαρά ή τη λύπη των ανθρώπων.

Οι μελετητές χωρίζουν τα δημοτικά τραγούδια σε τρεις κατηγορίες :

• αυτά που αναφέρονται στις εκδηλώσεις της ζωής (μοιρολόγια, εορταστικά κ.ά.)
• τα ιστορικά (ακριτικά ή κλέφτικα)
• οι παραλογές (πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια με ηρωικό τόνο και δραματικό τέλος.

Το τραγούδι "Μήλο μου κόκκινο" είναι ένα τραγούδι από τη Χαλκιδική. Ανήκει στα νυφιάτικα, καθώς έχει χαρούμενη μελωδία και το περιεχόμενό του μιλά για τον καημό της αγάπης.
Ο Ικαριώτικος σκοπός έχει καταγωγή την Ικαρία, αλλά συναντάται και στα κοντινά νησιά και στη Μικρά Ασία. Είναι σκοπός χαρούμενος, που συνοδεύεται από βιολί κι άλλα μουσικά όργανα. Χορεύεται αντικριστά, όπως οι Ευρωπαϊκοί κι όχι οι Ελληνικοί χοροί εκείνης της εποχής. Ο Ικαριώτικος δεν έχει συγκεκριμένους στίχους. Ο καθένας μπορεί να κρατήσει τη μελωδία και το ρυθμό και να τα εμπλουτίσει με χαρούμενους στίχους.
Σήμερα δεν δημιουργούνται πια δημοτικά τραγούδια. Στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής έχουν αντικατασταθεί από τα λεγόμενα λαϊκά ή τα ξενόφερτα. Εμείς όμως, έχουμε χρέος να τα μαθαίνουμε και να τα τραγουδάμε σε κάθε ευκαιρία, για να κρατάμε ζωντανή τη γνήσια Ελληνική ψυχή.

Φαντασία και δημιουργικότητα στη σχολική αίθουσα

Τη Δευτέρα 13 Μαΐου 2013 πραγματοποιήθηκε στο Γυμνάσιό μας μια ιδιαίτερη διαθεματική εκπαιδευτική δραστηριότητα από τους/τις μαθητές/-τριες της Α΄ Γυμνασίου.
Συγκεκριμένα τα παιδιά παρουσίασαν πρωτότυπα έργα χειροτεχνίας τα οποία είχαν κατασκευάσει τα ίδια στο «Εργαστήριο Δημιουργικών Δραστηριοτήτων Ελεύθερου Χρόνου» που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της επεξεργασίας της 6ης ενότητας του σχολικού εγχειριδίου της Νεοελληνικής Γλώσσας: «Οι δημιουργικές δραστηριότητες στη ζωή μου».

Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες κι εργάστηκαν για την κατασκευή έργων φτιαγμένων από καθημερινά, φτηνά υλικά και έμπνευση από ενότητες των μαθημάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Στόχος της παρουσίασης των έργων τους ήταν να αποδείξουν ότι είναι τελικά εφικτό (όπως και ευκταίο)οι σύγχρονοι έφηβοι να αξιοποιήσουν το χέρι και το νου τους για να ασχοληθούν με πραγματικά ψυχαγωγικές δραστηριότητες μακριά από
την τηλεόραση και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ταυτόχρονα κατόρθωσαν να ευαισθητοποιήσουν τους/τις συμμαθητές/-τριες τους πάνω σε σύγχρονα θέματα τα οποία αναφέρονται στη ζωή της υπαίθρου και των πόλεων, το περιβάλλον και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Τέλος οι μαθητές/-τριες διαπίστωσαν ότι μπορούν να προσεγγίσουν τη γνώση που προσφέρουν τα φιλολογικά μαθήματα και μέσα από δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν την αποστήθιση, ενώ αναδείχθηκαν εξαιρετικές ικανότητες μαθητών/-τριων οι οποίες παραμερίζονται και δεν καλλιεργούνται, όταν το «σχολείο» περιχαρακώνει την «παιδεία» στα ασφυκτικά όρια της παρωχημένης «παράδοσης-εξέτασης».